મારું મુલ્યાંકન કરવામાં તમે ભૂલથાપ ખાઈ જાવ એવો સંપૂર્ણ સંભવ છે. કેમ કે મારી પાસે તમે ચાહો છો તેવો પૂજાનો કોઈ જ બાહ્યાડંબર નથી. નથી આરતિ, આરાધના માટેની મૂર્તિ, અગરબત્તી, પ્રસાદ, સુમધુર સુમન કે સુવાસિત સુમનમાળા. નૃત્યાંગનાનાં નર્તન ને સ્નેહથી છલકતા લાગતાં સંકીર્તન, વાજિત્રોનાં વાદન ને અંબરના અલૌકિક આચ્છાદન; મારા આરામપ્રદાયક, અનેરા, અમૃતયમય આવાસમાં એમાંનું કશું જ નથી. તમે ચાહો છો, ને જેથી અનુરાગના અમિત મહિમાનું મુલ્યાંકન કરો છો, તેવું મારી પાસે કશું જ નથી.
મારી પાસે તો છે કેવળ શાંતિ : અસીમ, અવર્ણનીય, સનાતન શાંતિ, ને અદભુત અને અનંત આહલાદ. સ્વર્ગીય સુખની વીણા મારા અંતરના અંતરતમમાં વાગી રહી છે, ને સ્નેહની સુધાસભર સુરાવલિ જાગી રહી છે. મારા અંગેઅંગ અને અણુમાં એના જ અક્ષય આલાપનો આવિર્ભાવ થઈ રહ્યો છે, અને આત્માના આસન પર એનો જ અભિષેક થયો છે. અંતરમાં જે શાંત સંગીત છે તેને કોઈક જ સમજી કે સાંભળી શકે છે. એટલે મોટા ભાગના મુસાફરો તો નિરાશ થઈને કે મ્લાન મુખે પાછા જ વળી જાય છે.
મારું મુલ્યાંકન કરવામાં તમે ભૂલથાપ ખાઈ જાવ એવો સંપૂર્ણ સંભવ છે. મારું બાહ્ય સ્વરૂપ એવું અનેરું છે. છતાં સમસ્ત સૃષ્ટિ ભૂલથાપ ખાઈ જાય તો પણ, જેને માટે મારી પૂજા, આકાંક્ષા, આરાધના ને મારું જીવન છે તે ભૂલથાપ નહિ ખાય, ને કદિયે નહિ ખાય, તેની મને ખાતરી છે. એની આંખ મારા અંતરના અંતરતમમાં અથવા અણુએ અણુમાં ઉતરી જશે, તેની મને ખાતરી છે.
- શ્રી યોગેશ્વરજી
* * *
मेरा मूल्यांकन करने में आपकी गल्ती हो जाय ऐसा संपूर्ण संभव है । क्योंकि मेरे पास आपकी अपेक्षानुसार पूजा का कोई बाह्याडंबर नहीं । नहीं है आरती, आराधना के लिये मूर्ति, अगरबत्ती, प्रसाद, सुमधुर सुमन या सुवासित सुमनमाला । नृत्यांगना के नर्तन, स्नेह से छलकते संकीर्तन, वाजिंदो के वादन, अंबर के अलौकिक आच्छादन; मेरे आरामप्रदायक अनोखे अमृतमय आवास में, उसमें से कुछ भी नहीं । आप जो चाहते हैं, अनुराग की अमित महिमा का जिससे मूल्यांकन करते हैं, मेरे पास वैसा कुछ भी नहीं !
मेरे पास तो है केवल शान्ति – असीम, अवर्णनीय, सनातन शान्ति, और अदभुत अनंत आह्लाद । स्वर्गीय सुख की वीणा मेरे अंतर के अंतरतम में बज रही है, और स्नेह की सुधा से भरी सुरावली जग रही है । मेरे अंग-अंग और अणु-अणु में इसके अक्षय आलाप का आविर्भाव हो रहा है, आत्मा के आसन पर इसीका अभिषेक हुआ है ।
अंतर में जो शांति-संगीत है इसे कोई विरला ही समझ या सुन सकता है । इसीलिये अधिकांश मुसाफिर तो निराश होकर म्लानमुख ही लौट जाते हैं । मेरा मूल्यांकन करने में आप गल्ती के शिकार बन जाय ऐसा संपूर्ण संभव है । मेरा बाह्य स्वरूप ऐसा अनोखा है ।
समस्त सृष्टि चाहे भूल कर बैठे तो भी जिनके लिये मेरी पूजा, आकांक्षा, आराधना और मेरा समस्त जीवन है वे भूल नहीं करेंगे, कभी भी नहीं करेंगे, इसकी मुझे प्रतीति है । उनकी अलौकिक आँख मेरे अंतर के अंतरतम को अथवा अणु-अणु को झंकृत कर देगी इसकी मुझे प्रतीति है ।