मै राजगादी के लिए योग्य नहीं - भरत
कैकइ सुअन जोगु जग जोई । चतुर बिरंचि दीन्ह मोहि सोई ॥
दसरथ तनय राम लघु भाई । दीन्हि मोहि बिधि बादि बड़ाई ॥१॥
तुम्ह सब कहहु कढ़ावन टीका । राय रजायसु सब कहँ नीका ॥
उतरु देउँ केहि बिधि केहि केही । कहहु सुखेन जथा रुचि जेही ॥२॥
मोहि कुमातु समेत बिहाई । कहहु कहिहि के कीन्ह भलाई ॥
मो बिनु को सचराचर माहीं । जेहि सिय रामु प्रानप्रिय नाहीं ॥३॥
परम हानि सब कहँ बड़ लाहू । अदिनु मोर नहि दूषन काहू ॥
संसय सील प्रेम बस अहहू । सबुइ उचित सब जो कछु कहहू ॥४॥
(दोहा)
राम मातु सुठि सरलचित मो पर प्रेमु बिसेषि ।
कहइ सुभाय सनेह बस मोरि दीनता देखि ॥ १८१ ॥
ભરત પોતાને રાજગાદી માટે અનુચિત ગણે છે
(દોહરો)
કૈકેયી સુતકાજ જે જગમાં યોગ્ય હતું
ચતુર વિધાતાએ મને સમજી તે જ ધર્યું.
પરંતુ દશરથપુત્ર ને રઘુપતિનો લઘુ ભ્રાત
વિધિએ વ્યર્થ બનાવતાં અમંગલ કરી જાત.
રાજતિલકકાજે કહો પરંતુ શું કહું હું;
રુચિ અનુસાર વદે બધાં, ઉત્તર આપું શું ?
કોણ કહેશે ઉચિત કે બધું થયું છે કામ,
મુજ સિવાય કો પ્રાણપ્રિય જેને નવ છે રામ ?
પરમ હાનિમાં સર્વને મોટો લાભ જણાય;
દોષ નથી કોઇતણો, અશુભ દિવસ સઘળાય.
સંશય શીલ સ્નેહવશ યોગ્ય જ તમે કહો,
કૌશલ્યા અતિસરળ ને છે પ્રેમાળ અહો.
દેખી મારી દીનતા સ્નેહવશ થઇ એ
સહજપણે જ સુયોગ્ય ને મીઠાં વચન વદે.