अंगद और रावण का संवाद
तुम्हरे कटक माझ सुनु अंगद । मो सन भिरिहि कवन जोधा बद ॥
तव प्रभु नारि बिरहँ बलहीना । अनुज तासु दुख दुखी मलीना ॥१॥
तुम्ह सुग्रीव कूलद्रुम दोऊ । अनुज हमार भीरु अति सोऊ ॥
जामवंत मंत्री अति बूढ़ा । सो कि होइ अब समरारूढ़ा ॥२॥
सिल्पि कर्म जानहिं नल नीला । है कपि एक महा बलसीला ॥
आवा प्रथम नगरु जेंहिं जारा । सुनत बचन कह बालिकुमारा ॥३॥
सत्य बचन कहु निसिचर नाहा । साँचेहुँ कीस कीन्ह पुर दाहा ॥
रावन नगर अल्प कपि दहई । सुनि अस बचन सत्य को कहई ॥४॥
जो अति सुभट सराहेहु रावन । सो सुग्रीव केर लघु धावन ॥
चलइ बहुत सो बीर न होई । पठवा खबरि लेन हम सोई ॥५॥
(दोहा)
सत्य नगरु कपि जारेउ बिनु प्रभु आयसु पाइ ।
फिरि न गयउ सुग्रीव पहिं तेहिं भय रहा लुकाइ ॥ २३(क) ॥
सत्य कहहि दसकंठ सब मोहि न सुनि कछु कोह ।
कोउ न हमारें कटक अस तो सन लरत जो सोह ॥ २३(ख) ॥
प्रीति बिरोध समान सन करिअ नीति असि आहि ।
जौं मृगपति बध मेड़ुकन्हि भल कि कहइ कोउ ताहि ॥ २३(ग) ॥
जद्यपि लघुता राम कहुँ तोहि बधें बड़ दोष ।
तदपि कठिन दसकंठ सुनु छत्र जाति कर रोष ॥ २३(घ) ॥
बक्र उक्ति धनु बचन सर हृदय दहेउ रिपु कीस ।
प्रतिउत्तर सड़सिन्ह मनहुँ काढ़त भट दससीस ॥ २३(ङ) ॥
हँसि बोलेउ दसमौलि तब कपि कर बड़ गुन एक ।
जो प्रतिपालइ तासु हित करइ उपाय अनेक ॥ २३(छ) ॥
MP3 Audio
રાવણ અને અંગદ વચ્ચે સંવાદ
(દોહરો)
અંગદ, તારા સૈન્યમાં યુદ્ધ કરે મુજ સાથ,
એવો યોદ્ધો કોણ છે ભીડે યમથી બાથ ?
*
તુજ પ્રભુ સ્ત્રીવિરહે બળહીન, અનુજ એજ દુ:ખથકી મલિન;
સરિતાતટના વૃક્ષસમાન તું ને એ સુગ્રીવ મહાન.
ભીરુ વિભીષણ મંત્રી વૃદ્ધ જાંબવાન શું કરશે યુદ્ધ ?
શિલ્પકળા જાણે નલનીલ; કપિ એક મહા છે બળશીલ,
બાળ્યું જેણે પુર તે કાળ; સુણીને વદ્યો વાલિકુમાર,
સત્ય કહે હે નિશિચરનાથ, નગર વાનરે બાળ્યું સાચ ?
યોદ્ધો માની કરે વખાણ સૈન્યમહીં તે નથી મહાન,
સુગ્રીવતણો પાર્ષદ તે, વીર નથી કહેવાતો એ,
સમાચાર લેવા આવ્યો સેવક છેક જ એ નાનો.
(દોહરો)
પ્રભુની અનુમતિ વિણ ખરે પુર એણે બાળ્યું,
એ ભયથી સુગ્રીવને વદન નવ બતાવ્યું.
સત્ય વદે રાવણ બધું, સુણી થતો ના રોષ,
લડતાં શોભે સંગ તુજ વીર ન એવો કોય.
પ્રીતિ વિરોધ સમાનથી એવી નીતિ ગણાય,
મૃગપતિ મંડૂકને હણે ઉત્તમ તો ન મનાય.
રામ હણે તુજને નથી શોભા એમાં લેશ,
તોપણ ક્ષત્રિય જાતિનો કઠિન ક્રોધ કે દ્વેષ.
વક્રોકિતના બાણથી બાળ્યો રાવણપ્રાણ;
શબ્દસાણસે દસમુખે કાઢયાં જાણે બાણ.
રાવણ બોલ્યો, કપિતણો ગુણ છે ભારે એક,
પાળનારનું હિત કરે કરી ઉપાય અનેક.