આસામની ધરતીની વાત છે.
દેશના જ ઈતિહાસમાં નહિ, સમગ્ર દુનિયાના ઈતિહાસમાં કાયમને માટે અમર રહે એવી છે. આસામની ધરતીના અંતરમાં એ સુવર્ણાક્ષરે લખાયેલી છે.
ચીની સૈનિકોના ધાડાં ભારતની સરહદ પરના નેફા વિસ્તારમાં, તીડનાં ટોળાંની જેમ તૂટી પડ્યાં, ત્યારે સભ્યતાની કોઈપણ ભાષામાં નહિ માનનારા એ આક્રમણખોરોનો તન, મન, ધનથી સામનો કરવા, એમને આગેકૂચ કરતા અટકાવવા, અને બને તો એમને નેફા વિસ્તારમાંથી તગેડી કાઢવા, દેશના સૂત્રધારોએ આહવાન કર્યું. એ આહવાન સાંભળી આખા દેશમાં વીજળી દોડી ગઈ. કાશ્મીરથી કન્યાકુમારી ને દ્વારકાથી આસામ સુધીનો બધો યે પ્રદેશ ખળભળી ઊઠ્યો. લોકોમાં જાણે વંટોળ ચઢ્યો. ઝંઝાવાતની જેમ ઝડપી ગતિથી ધસતાં આવતા ચીની ટોળાંને રોકવા સમગ્ર જનતા કટિબદ્ધ થઈ.
એ વખતે તેજપુરમાં મધ્યમ વર્ગના એક કુટુંબની એક ખુબસુરત કન્યા હતી. વીસેક વરસની ઉંમરની એ આજુબાજુના મહોલ્લાઓમાં સ્વરૂપવતી મનાતી. તાવાંગ પડ્યું અને ચીની આક્રમણખોરો આગળ વધવા લાગ્યા, ત્યારે એ કન્યાના પ્રેમમાં પડેલો એક યુવાન એની પાસે આવીને કહેવા માંડ્યો, 'હવે તો આપણે જલદી લગ્ન કરી લઈએ તો સારું, જીવન નચિંત બની જાય. તારા વિના હવે મારાથી નથી રહેવાતું. તું મારા જીવનની કોણ છે તે ખબર છે ? પ્રેરણા, પ્રકાશ, દેવી. તું મળશે ત્યારે જ મને શાંતિ મળશે.'
કન્યાએ કહ્યું, 'મારા હાથની માગણી એકલા તેં જ નથી કરી. બીજા યુવકે પણ મારા મોહમાં પડી મારી સાથે લગ્ન કરવાની ઈચ્છા બતાવી છે. તેને માટે તેણે હજુ થોડા દિવસ પહેલાં જ પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે.'
'હું એની સાથે તારું લગ્ન નહિ થવા દઉં.' યુવાને કહ્યું, 'કોઈપણ સંજોગોમાં તને બીજા કોઈની નહિ થવા દઉં. મને નહિ મળે તો હું જીવનમાંથી રસ ખોઈ બેસીશ અને આપઘાત કરીશ.'
એટલામાં તો પેલો લગ્નનો ઉમેદવાર બીજો યુવક આવી પહોંચ્યો.
થોડીક ઔપચારિક વાતચીત પછી એણે પૂછ્યું, 'મારા પેલા પ્રસ્તાવ પર વિચાર કર્યો કે નહિ ?'
'કર્યો છે' કન્યાએ કહ્યું.
યુવક આનંદમાં આવી ગયો. બીજો યુવાન જરા ચિંતામાં પડ્યો.
'શો વિચાર કર્યો ? હવે તો એકેક દિવસ મને યુગ જેવો લાગે છે. કેમે કરીને જતો જ નથી.'
'ભારત પર....આપણા પ્યારા ભારત પર ચીની આક્રમણ થયું છે તે ખબર છે ને ?' કન્યાએ પૂછ્યું.
'ખબર છે,' યુવકે ઉત્તર આપ્યો.
'ચીની ધાડા તાવાંગ કબજે કરી વાલોંગ તરફ ધસ્યા આવે છે, તે ખબર છે ?'
'તેની પણ ખબર છે.'
'વાલોંગ પડે, ને બોમડીલા પણ દુશ્મનના હાથમાં જાય, તો તેજપુરની શી દશા થાય તે કલ્પી શકો છો ?'
'હા, ઘણી ભયંકર દશા થાય.'
'તો પછી અત્યારે દેશવાસી તરીકે આપણી શી ફરજ છે ? લાગણીવેડામાં તણાઈ જઈ, લગ્ન કરી સુખોપભોગ કરવાની કે આક્રમણખોરોનો સામનો કરીને માભોમ માટે મરી ફીટવાની ? તમે બંને મારા લગ્નના ઉમેદવાર બની બેઠા છો. પણ હું કાયર કે નામર્દને વરવા નથી માગતી. દેશની સરહદો તમને પોકારી રહી છે. તમે વીર હો, ને તમારામાં ખરેખર પાણી હોય, તો લશ્કરમાં સામેલ થાવ ને ચીની ધાડાંને મારી હઠાવવાના કામમાં સહકાર આપો. જરૂર પડે તો તમારી જાનની પણ કુરબાની કરો. દેશની પ્રજા તરીકે દેશનું રક્ષણ કરવાની આપણી ફરજ છે. હું પોતે પણ મહિલા સંરક્ષણ દળમાં સામેલ થાઉં છું. મારો હાથ જોઈતો હોય તો જંગમાં વીરતા બતાવો, ને ભારતની ભૂમિ પરથી ચીનનાં ચાંચીયા જેવાં લશ્કરો પાછાં ન હઠે ત્યાં સુધી 'કુંવારા' રહેવાનો ને જંપીને ન બેસવાનો સંકલ્પ કરો. મારા પર સાચો પ્રેમ હોય તો મારે ખાતર અને પ્યારા દેશને ખાતર આટલું કરો.'
કન્યાની વીર વાણીથી યુવાનોની આંખ ઊઘડી ગઈ. એમને પોતાની ફરજ સમજાઈ.
પછી તો એ લશ્કરમાં ભરતી થયા.
કન્યા સંરક્ષક દળમાં સામેલ થઈ. લોકોએ જ્યારે કન્યાની વીરતાની વાત જાણી ત્યારે કન્યાને માટેનું એમનું માન વધી પડ્યું.
આપણે જ્યારે એમ કહીએ છીએ, કોઈ પણ દેશની સ્વતંત્રતાનું રક્ષણ એકલા ધન કે સુવર્ણથી નથી થતું, હથિયારોથી યે નથી થતું, પરંતુ દેશની પ્રજાના જોમ, ખમીર, દેશપ્રેમ અને સ્વાર્પણથી થાય છે, ત્યારે આવી વીર કન્યાઓ તથા યુવાનોને યાદ કરીને જ કહીએ છીએ. એ સંદર્ભમાં આ પ્રસંગ ઘણો મૂલ્યવાન છે. જે દેશમાં આવી પ્રજા વસે છે, તેને કોઈ પરાધીન નથી બનાવી શકતું. અને કદાચ કોઈના છળ, કપટ કે પશુબળથી એ પરતંત્ર બની જાય તો પણ, પરતંત્રતાની બધી જ બેડીઓ તોડીને, છેવટે એ મુક્તિનો શ્વાસ લઈને જ જંપે છે.
- શ્રી યોગેશ્વરજી